Pradhan Mantri Matru Vandana Yojana 2023, Online Application | प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना 2023, संपूर्ण माहिती मराठी | प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना फॉर्म PDF | प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना, ऑनलाइन रजिस्ट्रेशन (PMMVY) | PMMVY Online Application Form 2023 | पीएम गर्भावस्था सहायता योजना | प्रधानमंत्री मातृत्व वंदना योजना 2023 | Pradhan Mantri Matru Vandana Yojana Maharashtra
कोणत्याही स्त्रीला तिच्या दैनंदिन कामासाठी, रोगांपासून बचाव करण्यासाठी आणि सुरक्षित आणि निरोगी प्रसूतीसाठी चांगले आणि पौष्टिक अन्न आवश्यक असते. तरीही, जगभरात महिलांना इतर कोणत्याही आरोग्य समस्यांपेक्षा जास्त कुपोषणाचा सामना करावा लागतो. यामुळे थकवा, अशक्तपणा आणि खराब आरोग्य होऊ शकते. उपासमारीची आणि चांगले अन्न न खाण्याची अनेक कारणे आहेत. यातील सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे गरिबी. दारिद्र्यरेषेचा सर्वात वाईट परिणाम महिलांवर होतो. असे घडते कारण कितीही कमी खायचे असले तरी महिलांना कमीत कमी प्रमाणात अन्न मिळते. जेव्हा पुरुष आणि मुले जेवतात तेव्हाच स्त्रिया अन्न खातात, म्हणजेच ते शेवटचे खातात. त्यामुळे भूक आणि कुपोषणाच्या समस्येवर जोपर्यंत जमीन आणि इतर साधनसंपत्तीचे न्याय्य वाटप होत नाही आणि स्त्रियांना पुरुषांच्या बरोबरीने स्थान मिळत नाही, तोपर्यंत त्यावर तोडगा निघू शकत नाही.
हे सर्व असूनही, कमी संसाधनांमध्येही लोक चांगले आणि निरोगी अन्न मिळविण्यासाठी काही गोष्टी पाळू शकतात. ते शक्य तितके पौष्टिक अन्न ग्रहण करून त्यांची ताकद वाढवू शकतात. आणि जेव्हा नागरिकांना पूर्ण पोषण मिळते आणि ते संतुष्ट असतात, त्यावेळी ते त्यांच्या कुटुंबांच्या आणि समुदायांच्या गरजांवर लक्ष केंद्रित करू शकतात आणि त्या संबंधित विकास करण्यासाठी कार्य करू शकतात. केंद्र सरकार अनेक योजनांच्या माध्यमातून देशातील जनतेसाठी विशेषतः गरीब नागरिकांसाठी अनेक प्रकारच्या आर्थिक सहाय्यता उपलब्ध करून देत असते, केंद्र शासनाने देशातील महिलांसाठी, त्यांना गर्भावस्थेत असतांना उत्तम पोषण मिळावे आणि आराम मिळावा, यासाठी आर्थिक सहाय्यता म्हणून प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना 2023 संपूर्ण देशात सरू केली आहे, वाचक मित्रहो, आज आपण या महत्वपूर्ण योजनेसंबंधित संपूर्ण माहिती पाहणार आहोत. योजने संबंधित ऑफलाईन किंवा ऑनलाइन अर्ज, योजनेंतर्गत नोंदणी, योजनेचा लाभ इत्यादी.
{tocify} $title={Table of Contents}
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना 2023 संपूर्ण माहिती मराठी
![]() |
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना 2023 |
योजना | प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना |
---|---|
व्दारे सुरुवात | माननीय प्रधानमंत्री श्री नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते |
योजनेचा आरंभ | 1 जानेवारी 2017 |
लाभार्थी | देशातील महिला |
आधिकारिक वेबसाईट | https://wcd.nice.in/ |
लाभ | आर्थिक लाभ 6000/- रुपये |
उद्देश्य | गर्भवती महिलांच्या आरोग्याची देखभाल आणि त्यांच्या पोषणासाठी आर्थिक सहाय्य |
विभाग | महिला आणि बाल विकास मंत्रालय, भारत सरकार |
श्रेणी | केंद्र सरकारी योजना |
वर्ष | 2023 |
अर्ज करण्याची पद्धत | ऑनलाइन/ऑफलाईन |
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना महत्वपूर्ण मुद्दे
- प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना, राष्ट्रीय आरोग्य अभियान,यांच्या माध्यमातून प्रथमच गर्भवती झालेल्या ग्रामीण महिलेच्या खात्यात एकूण 6400 रुपये आणि शहरी गर्भवती महिलेच्या खात्यात एकूण 6000 रुपये दिले जातात.
- या योजनेंतर्गत, वाढलेल्या पोषण गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि वेतनाच्या नुकसानाची अंशतः भरपाई करण्यासाठी गर्भवती महिलांना थेट त्यांच्या बँक खात्यात रोख लाभ प्रदान केला जातो.
Around 48.5 lakh eligible mothers of the first living child have received cash benefits of over Rs 1,600 crore through Direct Benefits Transfer under Pradhan Mantri Matru Vandana Yojana (PMMVY). pic.twitter.com/IWGb78hVrZ
— BJP (@BJP4India) November 27, 2018
- या प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेच्या माध्यमातून पात्र गर्भवती महिलांना गरोदरपणाच्या 150 दिवसांच्या आत पहिल्या हप्त्यात एक हजार रुपये आणि दुसऱ्या हप्त्यात रु. 2000/- रुपये 180 दिवसांच्या आत आणि तिसर्या हप्त्यात रु. 2000/- रुपये प्रसूतीनंतर आणि मुलाचे पहिले लसीकरण चक्र पूर्ण झाल्यावर दिले जातात.
- सर्व पात्र गर्भवती महिला आणि स्तनदा माता ज्यांची गर्भधारणा 01.01.2017 रोजी किंवा त्यानंतर किंवा कुटुंबातील पहिले मूल आहे. लाभार्थीची गर्भधारणेची तारीख आणि टप्पा MCP कार्डमध्ये नमूद केल्याप्रमाणे तिच्या LMP तारखेच्या संदर्भात मोजला जाईल.
- केंद्र सरकार किंवा राज्य सरकारे किंवा PSU मध्ये नियमित नोकरीत असलेल्या PW&LM वगळून सर्व गर्भवती महिला आणि स्तनदा माता किंवा ज्यांना सध्या लागू असलेल्या कोणत्याही कायद्यांतर्गत समान लाभ मिळतात.
- या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी गरोदर महिलांनी त्यांचा आधार आणि खाते क्रमांक जवळच्या आरोग्य केंद्रात द्यावा.
- 01.01.2017 पासून, राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा, 2013 च्या तरतुदीनुसार देशातील सर्व जिल्ह्यांमध्ये मातृत्व लाभ कार्यक्रम राबविण्यात येईल. या कार्यक्रमाचे नाव 'प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना (PMMVY) आहे.
- PMMVY अंतर्गत, माता आणि बाल आरोग्याशी संबंधित विशिष्ट अटींची पूर्तता करण्याच्या अधीन राहून कुटुंबातील प्रथम जगणाऱ्या मुलासाठी गरोदर महिला आणि स्तनदा माता (PW&LM) यांच्या खात्यात ` 5000/- चे रोख प्रोत्साहन थेट प्रदान केले जाईल.
- पात्र लाभार्थ्यांना संस्थात्मक प्रसूतीनंतर जननी सुरक्षा योजना (JSY) अंतर्गत मातृत्व फायद्यांसाठी मंजूर केलेल्या नियमांनुसार उर्वरित रोख प्रोत्साहने मिळतील, जेणेकरून एका महिलेला सरासरी ` 6000/- मिळतील.
- PMMVY, एक केंद्र पुरस्कृत योजना, लाभार्थ्यांना थेट लाभ हस्तांतरणाच्या उद्देशाने समर्पित एस्क्रो खात्यात राज्य सरकारे/केंद्रशासित प्रदेश प्रशासनांना (UTs) अनुदान-सहाय्य प्रदान करेल.
- PMMVY महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाच्या अंतर्गत अंब्रेला ICDS च्या अंगणवाडी सेवा योजनेच्या प्लॅटफॉर्मचा वापर करून राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांच्या महिला आणि बाल विकास विभाग/समाज कल्याण विभागामार्फत आणि राज्यांच्या संबंधात आरोग्य प्रणालीद्वारे योजना राबविल्या जाणार आहेत/ केंद्रशासित प्रदेश जेथे आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण विभागामार्फत योजना लागू केली जाईल.
- PMMVY ची अंमलबजावणी केंद्रिय उपयोजित वेब आधारित MIS सॉफ्टवेअर ऍप्लिकेशनद्वारे केली जाईल आणि अंमलबजावणीचा केंद्रबिंदू अंगणवाडी केंद्र (AWC) आणि ASHA/ANM कर्मचारी असतील.
PMMVY 2023 अंतर्गत मिळणारे लाभ
हप्ते | परिस्थिती | रक्कम |
---|---|---|
पहिला हप्ता | गर्भधारणेसाठी लवकर नोंदणी | 1000/- रुपये |
दुसरा हप्ता | लाभार्थी गर्भधारणेच्या सहा महिन्यांनंतर किमान एक प्रसूतीपूर्व तपासणी करून घेतली असेल. | 2000/- रुपये |
तिसरा हप्ता | मुलाच्या जन्माची नोंदणी केली जाते, मुलाला बीसीजी, ओपीव्ही, डीपीटी, आणि हिपॅटायटीस-बी किंवा त्याच्या समतुल्य/पर्यायाचे पहिले चक्र मिळाले आहे. | 2000/- रुपये |
- पहिल्या जिवंत बाळाच्या जन्मादरम्यान गर्भवती महिला आणि स्तनदा मातांना या योजनेचा लाभ होईल. योजनेच्या लाभाची रक्कम थेट लाभार्थीच्या बँक खात्यावर डीबीटीद्वारे पाठविली जाईल. शासनाच्या निर्णयानुसार, सरकारव्दारे पुढील हप्त्यांमध्ये रक्कम अदा करण्यात येईल.
- पहिला हप्ता: रु.1000 गरोदरपणाच्या नोंदणीच्या वेळी
- दुसरा हप्ता: रु.2000, जर लाभार्थी गर्भधारणेच्या सहा महिन्यांनंतर किमान एक प्रसूतीपूर्व तपासणी करून घेत असेल.
- तिसरा हप्ता:2000, जेव्हा मुलाच्या जन्माची नोंदणी केली जाते आणि बीसीजी, ओपीव्ही, डीपीटी आणि हिपॅटायटीस-बी सह लसींचे पहिले चक्र सुरू होते.
- प्रधानमंत्री मातृत्व वंदना योजना (PMMVY) खालीलप्रमाणे श्रेणीतील गर्भवती महिला आणि स्तनदा मातांसाठी लागू होणार नाही.
- जे केंद्र किंवा राज्य सरकार किंवा कोणत्याही सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रमात नियमित नोकरीत आहेत.
- जे इतर कोणत्याही योजना किंवा कायद्यांतर्गत समान लाभांचे प्राप्तकर्ते आहेत.
PMMVY गर्भपाताचे प्रकरण/मृत जन्म
- लाभार्थी योजनेंतर्गत फक्त एकदाच लाभ मिळवण्यास पात्र आहे
- गर्भपात/मृत जन्म झाल्यास, लाभार्थी भविष्यातील कोणतीही गर्भधारणा झाल्यास उर्वरित हप्त्यांवर दावा करण्यास पात्र असेल.
- अशा प्रकारे, पहिला हप्ता मिळाल्यानंतर, लाभार्थीचा गर्भपात झाल्यास, भविष्यातील गर्भधारणेच्या बाबतीत, योजनेच्या पात्रता निकष आणि शर्तींच्या पूर्ततेच्या अधीन राहून, ती दुसरा आणि तिसरा हप्ता प्राप्त करण्यास पात्र असेल.
- त्याचप्रमाणे, जर लाभार्थीचा पहिला आणि दुसरा हप्ता मिळाल्यानंतर गर्भपात झाला असेल किंवा मृत जन्म झाला असेल, तर ती योजनेच्या पात्रता निकष आणि अटींच्या पूर्ततेच्या अधीन राहून भविष्यातील गर्भधारणा झाल्यास तिसरा हप्ता प्राप्त करण्यास पात्र असेल.
PMMVY बालमृत्यूचे प्रकरण
- लाभार्थी योजनेंतर्गत फक्त एकदाच लाभ मिळवण्यास पात्र आहे. म्हणजेच, बालमृत्यूच्या बाबतीत, जर तिने याआधी PMMVY अंतर्गत मातृत्व लाभाचे सर्व हप्ते आधीच प्राप्त केले असतील तर ती योजनेअंतर्गत लाभांचा दावा करण्यासाठी पात्र राहणार नाही.
- गर्भवती आणि स्तनपान करणाऱ्या AWW/ AWHs/ ASHA देखील PMMVY अंतर्गत पूर्ती योजनेच्या अटींच्या अधीन राहून लाभ घेऊ शकतात.
PMMVY योजना कशामुळे वेगळी आहे?
- प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना - कॉमन ऍप्लिकेशन सॉफ्टवेअर (PMMVY-CAS) द्वारे केंद्र आणि राज्य सरकारद्वारे योजनेच्या अंमलबजावणीवर बारकाईने लक्ष ठेवले जाते.
- PMMVY-CAS हे वेब-आधारित सॉफ्टवेअर ऍप्लिकेशन आहे जे योजनेअंतर्गत प्रत्येक लाभार्थीच्या स्थितीचा मागोवा घेण्यास सक्षम करते, परिणामी जलद, उत्तरदायी आणि चांगले तक्रार निवारण होते.
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेचा लाभ आता खाजगी रुग्णालयांमध्येही मिळणार आहेत
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना अंतर्गत लाभार्थी
- 1 जानेवारी 2017 नंतर राज्यात पहिल्या मुलासाठी गरोदर असलेल्या महिला आणि स्तनदा माता या योजनेसाठी पात्र असतील.
- मातृ वंदना योजना ही फक्त पहिल्या अपत्यासाठी असून या योजनेचा लाभ एकदाच घेता येईल.
- एखाद्या महिलेचा नैसर्गिक गर्भपात झाला असेल किंवा मृत बाळ जन्माला आले असेल तरीही त्या महिलेला या योजनेचा लाभ दिला जाईल.
- प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेचा लाभ दारिद्र्यरेषेखालील आणि दारिद्र्यरेषेवरील महिलांना मिळू शकतो.
- जर एखाद्या महिलेला तिच्या गरोदरपणाच्या वेळी पगारासह प्रसूती रजा मंजूर केली गेली, तर अशी महिला या योजनेसाठी पात्र राहणार नाही.
- केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारमध्ये नियमित नोकरी करणाऱ्या गरोदर व स्तनदा माता या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.
स्वस्थ भारत के लिए सुरक्षित मातृत्व सुनिश्चित करने हेतु PM श्री @narendramodi जी की सरकार ने प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना के तहत 2.78 करोड़ महिलाओं को सहायता पहुंचाई है। साथ ही, सुरक्षित मातृत्व अभियान के तहत 3.11 करोड़ निःशुल्क प्रसव पूर्व जांच भी की गई हैं।#NariShaktiYuvaJosh pic.twitter.com/smaoswJg1S
— Pralhad Joshi (@JoshiPralhad) September 26, 2022
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेंतर्गत दुसऱ्या अपत्यासाठी सरकार देणार 5 हजार रुपये परंतु या अटीनुसार
- केंद्र सरकारने प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेचे (PMMVY) नियम बदलले आहेत. या योजनेअंतर्गत, महिलांना त्यांच्या पहिल्या मुलाच्या जन्माच्या वेळी 5,000 रुपयांची मदत दिली जाते. आता दुसऱ्या मुलाच्या जन्मानंतरही मातांना आर्थिक मदत मिळणार आहे. मात्र, त्यासाठी सरकारने एक अटही घातली आहे. PMMVY: मातृ वंदना योजनेंतर्गत दुसऱ्या अपत्यासाठी सरकार देणार 5 हजार रुपये, परंतु या अटीनुसार
- केंद्र सरकारने प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेच्या (PMMVY) नियमांमध्ये बदल केला आहे. या योजनेअंतर्गत, महिलांना त्यांच्या पहिल्या मुलाच्या जन्माच्या वेळी 5,000 रुपयांची मदत दिली जाते. आता दुसऱ्या मुलाच्या जन्मानंतरही मातांना आर्थिक मदत मिळणार आहे. मात्र, त्यासाठी सरकारने एक अटही घातली आहे. दुसरे अपत्य मुलगीच असावे, अशी हि अट आहे.
- एप्रिलपासून बदल लागू होतील
- मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, केंद्र सरकारने केलेला हा बदल 1 एप्रिलपासून लागू होणार आहे. ब्यूरो ऑफ पोलिस रिसर्च अँड डेव्हलपमेंटच्या सहकार्याने आयोजित महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाच्या महिला सुरक्षा कार्यक्रमात सचिव इंदेवर पांडे यांनी माहिती दिली की सरकार मातृ वंदना योजनेअंतर्गत लाभांचा विस्तार करण्यात येत आहे.
- 5 हजारांची मदत दिली जाते
- या योजनेअंतर्गत केंद्र सरकारच्या वतीने गरोदर महिला आणि स्तनदा महिलांना पाच हजार रुपयांची मदत दिली जाते. मात्र, ही रक्कम तीन हप्त्यांमध्ये दिली जाते. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, सरकारने नियोजनाची प्रक्रिया सोपी केली आहे.
- संपूर्ण रक्कम दोन हप्त्यांमध्ये दिली जाऊ शकते
- तीन हप्त्यांऐवजी केवळ दोन हप्त्यांमध्ये लाभार्थ्यांना मदतीची रक्कम दिली जाऊ शकते. त्याच वेळी, दुस-या मुलाच्या जन्मानंतर, लाभ पुन्हा दिला जाऊ शकतो. मात्र, दुसरे मूल मुलगीच असावे, अशी अट आहे.
- आता सध्या लसीकरण झाल्यानंतर तिसरा हप्ता मिळतो.
- आपल्याला माहीतच आहे कि आता अर्जाच्या वेळी 1 हजार रुपयांचा पहिला हप्ता दिला जातो. दुसरा हप्ता पहिल्या मुलाच्या जन्माच्या वेळी आणि तिसरा हप्ता पोलिओपासून गोवर इत्यादी लसीकरणानंतर दिला जातो.
- यामध्ये नवीन माहिती अशी आहे की, आता प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेअंतर्गत लाभ घेण्यासाठी पतीचा आधार तपशील देण्याची गरज नाही. ही योजना ओडिशा आणि तेलंगणा वगळता सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये लागू आहे.
PMMVY ची प्रासंगिकता काय आहे?
- कुपोषण: कुपोषणाचा भारतातील महिलांवर विपरीत परिणाम होतो. भारतात जवळपास प्रत्येक तिसरी स्त्री कुपोषित आहे आणि सुमारे प्रत्येक दुसरी स्त्रीला रक्तक्षय आहे.
- निरोगी बाळाला जन्म देण्यासाठी: कुपोषित आई जवळजवळ अपरिहार्यपणे कमी वजनाच्या बाळाला जन्म देते. जेव्हा गर्भाशयात खराब पोषण सुरू होते, तेव्हा ते संपूर्ण जीवन चक्र चालू राहते कारण हे बदल मोठ्या प्रमाणात अपरिवर्तनीय असतात.
- गरोदर महिलांवरील कामाचे ओझे कमी करण्यासाठी: सामाजिक आणि आर्थिक अडचणींमुळे, अनेक स्त्रिया त्यांच्या कुटुंबाला हातभार लावण्यासाठी त्यांच्या गरोदरपणाच्या अगदी शेवटच्या दिवसापर्यंत काम करत राहतात.
- नवजात मुलांची काळजी घेणे आणि महिलांच्या आरोग्याची काळजी घेणे: जरी त्यांचे शरीर त्यास समर्थन देऊ शकत नसले तरीही ते बाळंतपणानंतर लवकरच कामावर परत येतात. हे एकीकडे त्यांचे शरीर पूर्णपणे बरे होण्यापासून प्रतिबंधित करते, आणि त्यांच्यासाठी पहिल्या सहा महिन्यांपर्यंत केवळ त्यांच्या नवजात बाळाला स्तनपान करणे देखील कठीण होते.
प्रधानमंत्री मातृत्व वंदना योजना अंतर्गत अर्ज करण्यासाठी उमंग अॅप लाँच करण्यात आले आहे
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना संबंधित अटी
- प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेअंतर्गत महिलेचे वय किमान 19 वर्षे असावे.
- 1 जानेवारी 2017 रोजी किंवा त्यानंतर गर्भधारणा झालेल्या महिला या योजनेअंतर्गत पात्र असतील.
- लाभार्थी या योजनेअंतर्गत फक्त एकदाच लाभ मिळवण्यास पात्र आहे.
- पहिला हप्ता मिळाल्यानंतर प्रसूतीदरम्यान आईचा गर्भपात झाल्यास लाभार्थी महिलेला भविष्यातील कोणत्याही गर्भधारणेच्या बाबतीत उर्वरित हप्त्यांचा दावा करण्याचा हक्क असेल.
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेचा लाभ मिळविण्यासाठी संपर्क
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना 2023 उद्देश्य
- गरिबीमुळे अन्नापर्यंत मर्यादित प्रवेशामुळे सरासरी भारतीय महिला कुपोषित समजली जाते. महिला आणि बालकांना किमान मूलभूत पोषण मिळावे या उद्देशाने सरकारने नेहमीच किफायतशीर आरोग्य योजना सुरू करण्याचा प्रयत्न केला आहे. PMMVY भारताच्या महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाच्या अंतर्गत येते.
- प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना (PMMVY) चे उद्दिष्ट गर्भवती महिलांना आणि स्तनदा मातांना अंशतः भरपाई देणे आहे, ज्या काम करत होत्या आणि त्यांना गर्भधारणेमुळे वेतन कमी झाले होते.
- गर्भधारणेच्या कालावधीत गर्भधारणा टिकवून ठेवण्यासाठी आणि निरोगी मुलाला जन्म देण्यासाठी स्त्रीने अतिरिक्त पोषण घेणे आवश्यक आहे.
- तीन हप्त्यांमध्ये दिले जाणारे रोख प्रोत्साहन केवळ गर्भवती महिलांच्या वापरासाठी किमान दैनंदिन आहाराची गरज भागवण्यासाठी वापरले जाऊ शकते. [ प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजना]
PMMVY साठी पात्रता निकष
- महिला भारतीय नागरिक आहे.
- गर्भधारणा होण्यापूर्वी या महिलेला नोकरी लावण्यात आली होती.
- 01.01.2017 रोजी किंवा त्यानंतर महिलेची गर्भधारणा झाली.
- गर्भधारणेमुळे महिलेला मजुरी कमी झाली आहे.
प्रधानमंत्री मातृत्व वंदना योजनेची वैशिष्ट्ये - PMMVY
- पहिल्या अपत्याच्या प्रसूतीपूर्वी आणि नंतर महिलांना पुरेशी विश्रांती मिळावी यासाठी, ही योजना रोख प्रोत्साहनांच्या संदर्भात वेतनाच्या नुकसानीची अंशतः भरपाई प्रदान करते.
- रोख लाभाचे उद्दिष्ट गरोदर महिला आणि स्तनदा मातांचे (PW&LM) आरोग्य सुधारणे आहे.
- केंद्र सरकार किंवा राज्य सरकार किंवा PSU मध्ये नियमित नोकरीत असलेल्या PW&LM वगळून सर्व गरोदर महिला आणि स्तनदा मातांना या योजनेत समाविष्ट केले आहे.
- ही योजना 01.01.2017 रोजी किंवा त्यानंतर कुटुंबातील पहिल्या मुलासाठी गरोदर महिला आणि स्तनदा मातांसाठी तयार करण्यात आली आहे.
- लाभार्थीची गर्भधारणेची तारीख आणि टप्पा MCP कार्डमध्ये नमूद केल्याप्रमाणे तिच्या LMP तारखेच्या संदर्भात मोजला जाईल.
- गर्भपात/मृत जन्म झाल्यास, लाभार्थी फक्त एकदाच लाभांचा दावा करू शकतो. यामध्ये भविष्यातील गर्भधारणेसाठी कोणत्याही उर्वरित हप्त्यांचा समावेश आहे. पहिला हप्ता मिळाल्यानंतर, लाभार्थी भविष्यातील कोणत्याही गर्भधारणेसाठी दुसऱ्या आणि तिसऱ्या हप्त्यांचा दावा करू शकतो.
- बालमृत्यूच्या बाबतीत, जर महिलेने याआधी PMMVY अंतर्गत मातृत्व लाभाचे सर्व हप्ते आधीच प्राप्त केले असतील तर ती योजनेअंतर्गत लाभांचा दावा करण्यासाठी पात्र राहणार नाही.
- गर्भवती आणि स्तनपान करणाऱ्या AWWs/AWHs/ASHA देखील PMMVY अंतर्गत लाभ घेऊ शकतात. [प्रधानमंत्री ग्रामीण डिजिटल साक्षरता अभियान]
प्रधानमंत्री मातृत्व वंदना योजनेचे फायदे असे आहेत
- प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना 2023 चा लाभ कामगार वर्गातील गर्भवती महिलांना दिला जाईल. आर्थिक दुर्बलता आणि पैशांच्या कमतरतेमुळे या श्रेणीतील गर्भवती महिला गरोदरपणात त्यांच्या आरोग्याच्या गरजा पूर्ण करू शकत नाहीत. त्यांनी जन्म दिलेल्या मुलांचा. ते व्यवस्थित व्यवस्थापन करू शकत नाहीत
- या योजनेमुळे गरोदर महिला, गरोदरपणात त्यांच्या सर्व गरजा पूर्ण करू शकतात आणि जन्मानंतर बाळाची चांगली काळजी घेऊ शकतात.
- प्रधानमंत्री मातृत्व वंदना योजनेंतर्गत मृत्यूचे प्रमाणही कमी होईल.
- प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना 2023, अंतर्गत 6000/- रुपये थेट गर्भवती महिलांच्या बँक खात्यात हस्तांतरित केले जातील.
- सरकारी नोकरीत असलेल्या महिलांना या योजनेचा लाभ घेता येणार नाही.
- लाभार्थी महिलेने सरकारी रुग्णालयात प्रसूती केल्यास जननी सुरक्षा योजनेंतर्गत ग्रामीण भागात 700 रुपये आणि शहरी भागात 600 रुपयांचा लाभ दिला जाईल.
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना आवश्यक कागदपत्रे
- लाभ आणि नोंदणीच्या पहिल्या टप्प्यासाठी फॉर्म 1A माता आणि बाल संरक्षण प्रमाणपत्र आणि आधार लिंक्ड बँक / पोस्ट खाते तपशील आवश्यक आहेत.
- लाभाच्या दुसऱ्या टप्प्यासाठी किमान एक प्रसूतीपूर्व तपासणी (ANC) फॉर्म 1B माता आणि बाल संरक्षण प्रमाणपत्रावर नोंदवणे आवश्यक आहे.
- लाभाच्या तिसर्या टप्प्यासाठी, जन्म नोंदणी प्रमाणपत्राची फॉर्म 1C प्रत आणि बाळाच्या लसीकरणाचा पहिला डोस सांगणारे माता आणि बाल संरक्षण प्रमाणपत्र सादर करणे आवश्यक आहे.
- जर लाभार्थी महिलेचे बँक खाते तिच्या आधारशी संलग्न नसेल तर तिचा आधार संलग्न करण्यासाठी फॉर्म 2A वापरावा आणि पोस्ट खाते आधार संलग्न करण्यासाठी फॉर्म 2B वापरला जावा.
- लाभार्थी आधारच्या संदर्भात नोंदणी/दुरुस्तीसाठी फॉर्म 2C वापरेल.
- या योजनेच्या नोंदणीसंबंधी माहिती दुरुस्त करण्यासाठी फॉर्म 3 वापरला जातो (पत्ता/व्हॉइस क्रमांक/बँक खाते क्रमांक/नावात बदल/आधार क्रमांक).
- सदर फॉर्म अंगणवाडी सेविका/एएनएम (सहायक परिचारिका मिडवाइफरी) तसेच आरोग्य संस्थेकडून मोफत मिळतील. तसेच, लाभार्थीकडे आधार कार्ड/बँक खाते/पोस्ट खाते नसल्यास, अंगणवाडी सेविका/एएनएम हे कार्ड आणि खाते मिळविण्यात मदत करतील.
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना 2023 अंतर्गत ऑफलाईन नोंदणी
- मातृत्व लाभ मिळवू इच्छिणाऱ्या पात्र महिलांनी त्या विशिष्ट राज्य/केंद्रशासित प्रदेशासाठी अंमलबजावणी करणाऱ्या विभागामध्ये असणाऱ्या अंगणवाडी केंद्र (AWC)/ मान्यताप्राप्त आरोग्य सुविधेवर योजनेअंतर्गत नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
- नोंदणीसाठी, लाभार्थी विहित अर्ज फॉर्म 1-A, पूर्णपणे सर्व बाबतीत, संबंधित कागदपत्रांसह आणि तिच्या आणि तिच्या पतीने रीतसर स्वाक्षरी केलेले हमीपत्र/संमती, AWC/ मंजूर आरोग्य सुविधेवर सादर करेल. फॉर्म सबमिट करताना, लाभार्थ्याने तिचा आणि तिच्या पतीचा आधार तपशील त्यांच्या लेखी संमतीने, तिचा/पती/कौटुंबिक सदस्याचा मोबाईल क्रमांक आणि तिचे बँक/पोस्ट ऑफिस खाते तपशील सादर करणे आवश्यक आहे.
- विहित फॉर्म AWC/मान्यताप्राप्त आरोग्य सुविधेतून मोफत मिळू शकतात. महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाच्या वेबसाइटवरून (http://wcd.nic.in) देखील फॉर्म डाउनलोड केले जाऊ शकतात. लाभार्थ्याने नोंदणी आणि हप्त्याच्या दाव्यासाठी विहित योजनेचे फॉर्म भरणे आवश्यक आहे, आणि ते अंगणवाडी केंद्र/मान्यीकृत आरोग्य सुविधेत सादर करणे आवश्यक आहे. लाभार्थ्याने रेकॉर्ड आणि भविष्यातील संदर्भासाठी अंगणवाडी सेविका/आशा/एएनएमकडून पोचपावती घ्यावी. [मुख्यमंत्री युवा अन्नदूत योजना]
- पहिल्या हप्त्याच्या नोंदणीसाठी आणि दाव्यासाठी, MCP कार्डची प्रत (आई आणि चाइल्ड प्रोटेक्शन कार्ड), लाभार्थी आणि तिचा पती यांच्या ओळखीचा पुरावा (आधार कार्ड किंवा दोन्हीचा परवानगी असलेला पर्यायी आयडी पुरावा) सह रीतसर भरलेला फॉर्म 1-A, नुसार आणि लाभार्थीच्या बँक/पोस्ट ऑफिस खात्याचे तपशील सादर करणे आवश्यक आहे.
- दुसऱ्या हप्त्याचा दावा करण्यासाठी, लाभार्थ्याने गर्भधारणेच्या सहा महिन्यांनंतर रीतसर भरलेला फॉर्म 1-B, किमान एक ANC दर्शविणारी MCP कार्डची प्रत सादर करणे आवश्यक आहे.
- तिसर्या हप्त्याचा दावा करण्यासाठी, लाभार्थ्याने रीतसर भरलेला फॉर्म 1-C, मुलाच्या जन्म नोंदणीची एक प्रत आणि MCP कार्डची प्रत सादर करणे आवश्यक आहे, जे दर्शविते की मुलाला लसीकरणाचे पहिले चक्र किंवा पर्यायी त्याच्या समतुल्य मिळाले आहे.
- जर एखाद्या लाभार्थ्याने योजनेंतर्गत विहित केलेल्या अटींचे पालन केले असेल परंतु विहित वेळेत दावे नोंदवू/सबमिट करू शकत नसाल तर तो नियमात दिल्याप्रमाणे दावे सादर करू शकतो.
- AWW/ ASHA/ ANM, लाभार्थीचे आधार सीडेड बँक/ पोस्ट ऑफिस खाते तिच्या नावावर आधीपासून नसल्यास उघडण्यास किंवा विद्यमान बँक/ पोस्ट ऑफिस खाते आधारसह सीड करण्याची सुविधा उपलब्ध करून देईल.
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना 2023 अंतर्गत ऑनलाइन नोंदणी कशी करावी ?
- पंतप्रधान मातृत्व वंदना योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, सर्वप्रथम महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
- इथे तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
- होम पेजवर, तुम्ही मागितलेली माहिती जसे की: ईमेल आयडी, पासवर्ड आणि कॅप्चा कोड बॅक ऑफिस लॉगिन फॉर्ममध्ये भरा.
- आता दिलेल्या लॉगिन पर्यायावर क्लिक करा.
- तुम्ही क्लिक करताच तुमचा अर्ज उघडेल.
- तुम्हाला फॉर्ममध्ये विचारलेली सर्व माहिती काळजीपूर्वक भरावी लागेल.
- फॉर्ममध्ये सर्व माहिती भरल्यानंतर, फॉर्म पुन्हा वाचा.
- आणि नंतर सबमिट पर्यायावर क्लिक करा.
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजने अंतर्गत (नवीन वापरकर्ते) नोंदणी करण्याची प्रक्रिया
- जर तुम्ही नवीन वापरकर्ता असाल आणि योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुम्ही अद्याप नोंदणी केली नसेल, तर तुम्ही आमच्याद्वारे दिलेल्या पायऱ्या वाचून स्वतःची नोंदणी करू शकता.
- सर्व प्रथम आपण अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
- मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला लाभार्थी लॉगिनच्या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- आता तुम्हाला For Registering New User Click Here पर्यायावर क्लिक करावे लागेल येथे क्लिक करा.
- नवीन पृष्ठावर नोंदणी फॉर्म तुमच्यासमोर उघडेल.
- तुम्ही फॉर्ममध्ये विचारलेली सर्व माहिती भरा जसे: लाभार्थीचे नाव, मोबाईल नंबर, ईमेल आयडी, पासवर्ड आणि कॅप्चा कोड.
- यानंतर, तुम्ही रजिस्टरच्या पर्यायावर क्लिक करा.
- आता विनंती केलेल्या कागदपत्रांची प्रत सोबत अपलोड करा आणि सबमिट पर्यायावर क्लिक करा.
- तुमची नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण होईल.
लाभार्थी कसे लॉग इन करण्याची प्रक्रिया (बेनेफिशरी)
- सर्व प्रथम महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
- मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला बेनिफिशरी लॉगिनच्या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- पुढील पानावर तुमच्यासमोर फॉर्म उघडेल.
- फॉर्ममध्ये ईमेल आयडी, पासवर्ड आणि कॅप्चा कोड भरा.
- आता login च्या पर्यायावर क्लिक करा.
- त्यानंतर तुम्ही लाभार्थी लॉगिन करू शकाल.
प्रधान मंत्री मातृ वंदना योजना 2023 फॉर्म डाऊनलोड करण्याची प्रक्रिया
- सर्वप्रथम, तुम्हाला प्रधानमंत्री मातृत्व वंदना योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
- आता तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
- होम पेजवर, तुम्हाला पीएमएमव्हीवाय फॉर्म डाउनलोड करा या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- यानंतर तुमच्यासमोर दोन पर्याय उघडतील, जे काहीसे असे आहे.
- तुम्ही या लिंकवर क्लिक करताच तुमच्यासमोर पीडीएफ स्वरूपात फॉर्म उघडेल.
- आपण ते डाउनलोड आणि प्रिंट करू शकता.
अधिकृत वेबसाईट | इथे क्लिक करा |
---|---|
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना मार्गदर्शक PDF | इथे क्लिक करा |
फॉर्म 1A | इथे क्लिक करा |
फॉर्म1B | इथे क्लिक करा |
फॉर्म1C | इथे क्लिक करा |
केंद्र सरकारी योजना | इथे क्लिक करा |